Vanaf 22 juni, de langste dag ben ik bezig met de vraag: Wat maakt de zomer, zomer en hoe zie je dat terug in de natuur? Welke signalen zijn er je bij planten, dieren en in de atmosfeer?
Seizoensveranderingen zijn een mooi thema om te observeren en vast te leggen in je journal. Iedereen is wel bekend met herfstsignalen zoals verkleurende bladeren en mistige ochtenden. De veranderingen die de zomer kenmerken zijn veel subtieler aanwezig. Dat is precies de reden waarom ik daar deze zomer extra op wil letten en meer wil leren over wat er in de zomer in de natuur gebeurt.
In de lente ligt de nadruk op groei en bloei, na de langste dag komt de focus steeds meer te liggen op rijping en het aanleggen van reserves. De natuur bereidt zich voor op het koude en donkere seizoen terwijl bezig zijn onze vakantie te vieren en tot rust te komen.
Nog niet zo heel erg lang geleden waren mensen in de zomer juist heel druk. Druk met voorbereiden op het donkere seizoen. De eerste oogst kwam van het land en uit moestuinen en moest geprepareerd worden om bewaard te kunnen worden. De wintervoorraad dus. Mensen die een moestuin hebben weten er alles van!
Ik wil je uitdagen om deze zomer eens te letten op zomersignalen in de natuur. Ik ben heel benieuwd wat jij waarneemt, samen zien we nog meer.
Waar kan je zoals op letten? Hieronder geef ik je eenn paar tips. Maar er is natuurlijk veel meer dat ik niet heb genoemd, sta vooral open voor eigen observaties en ontdekkingen!
Vruchten van bomen en planten
In de lente en vroege zomer bloeien veel bomen en planten. Meer na verloop van tijd raken ze uitgebloeid en groeien er zaden en vruchten. Je kunt nu al mini kastanjes, en eikels vinden die nog helemaal moeten uitgroeien tot mooi grote rijpe vruchten. Je kunt dit proces ook volgen over periode! Een tekening maakt in je journal en opschrijft wat jouw ervaringen zijn.
Geluiden
Wat merk je aan de geluiden in de natuur? Vogels zijn steeds stiller, in het voorjaar zingen ze om een vrouwtje te versieren en om hun territorium af te bakenen. Als de jongen zijn uitgevlogen hoeft dat niet meer. Bovendien ruien veel vogelsoorten in de zomer en dan houden ze zich schuil. ? Ook de kikkers hoor je niet meer kwaken in plaats daarvan is het geluid van sprinkhanen een typisch zomergeluid.
De Stand van de Zon
Tijdens de langste dag staat de zon op haar hoogste punt. Daarna gaat de zon steeds weer een beetje lager aan de hemel staan. Ergens halverwege de zomer wordt het op de avond weer merkbaar sneller donker.
Uitzaaiende voorjaarsbloemen
Markante voorjaarsbloemen zoals het fluitenkruid en de grote ratelaar zijn uitgebloeid en de zaden zijn zelfs al helemaal klaar om uit te zaaien! Ook veel grassoorten zijn uitgebloeid en rijp, dit geeft aan bermen en ruige graslanden de warme okertinten waar ik straks nog wat over schrijf.
Zomerbloemen
In de zomer zijn er ontzettend veel planten die bloeien. In de bermen langs de weg staat op dit moment het jacobskruiskruid volop in bloei en kleurt alles zonnig geel. Het wilgenroosje, het boerenwormkruid en de wilde peen zijn planten die na de langste dag hun hoogtepunt hebben. En hoewel het geen inheemse planten zijn is de zonnebloem natuurlijk bij uitstek een zomerbloeier.
Insecten
Iedere bloem heeft zijn eigen groei en bloeitijd heeft, zo is het ook met insecten. Sommige soorten zijn echte voorjaarsoorten zoals het oranje tipje en de vuurjuffer. Andere soorten zoals sprinkhanen en heidelibellen zijn echte zomersoorten. Het landkaartje doet het weer anders: Deze vlinder heeft 2 generaties, een voorjaarsversie en een zomerversie. Ze zien er heel verschillend uit!
Kleuren
Het kleurenpalet verandert gedurende het seizoen. Het frisgroen van de uitlopers van de lente wordt steeds meer diepgroene en na een warme droge periode komen er ook steeds meer warme lichtbruine tinten bij van o.a rijpe grassen en andere uitgebloeide planten. Er rijpen steeds meer bessen en andere vruchten die het natuurpalet hints van rood en oranje geven. Dit proces kan je heel mooi vast leggen door het maken van een of meerdere kleurenpaletten van je omgeving.
Zomer in mijn natuurjournal
Daarin heeft de wilde peen een plaatsje gekregen. Mijn jongste zoon speelt graag voetbal en wil graag leren keepen. Ik ga vaak met hem naar het voetbalveldje en daar staat het rondom vol met wilde peen. Het is mooi om te zien dat het gras rondom het voetbalveld langer mag blijven staan hierdoor krijgen veel planten een kans om te bloeien, ik vind dat prachtig en inspirerend.
De bloemen op deze pagina zitten allemaal op hetzelfde moment aan de plant. Ik heb dus meerdere bloemen getekend en niet 1 exemplaar over een periode gevolgd zoals het wel een beetje doet suggereren.
Wilde peen is eetbaar en erg lekker. Je kunt hem herkennen aan het rokje onder de bloem en het donker paarse bloemetje in het midden. Het is belangrijk om deze kenmerken goed in de gaten te houden want sommige schermbloemen zijn giftig!
Daarnaast heb ik tijdens een kringloop rondje een prachtig vintage kruidenboek gevonden. Daarin staat dat wilde peen helpt tegen wormen, veel carotine bevat en helpt bij blaas- en nierklachten. Mijn andere wildpluk boeken bevestigen deze informatie.
Waauw wat is de moestuin van mijn ouders toch een lustoord voor alles dat leeft. Het staat vol bloemen en planten en er leven veel vogels en insecten. Er is zelfs een eekhoorntje dat de zaden uit sparrenkegels eet. Terwijl ik zit te tekenen in de schaduw van deze boom hoor ik op de achtergrond het lachen van een groene specht en klepperende ooievaars. In deze tuin is de rest van de wereld even heel ver weg en is er alleen het ritme en de harmonie van de seizoenen.
Ook heb ik prachtige en warme herinneringen aan deze tuin die ik samen met mijn ouders heb opgezet. Mijn 2 zoons kwamen er als jonge kinderen iedere dag en ze leerden al jong zaaien, water geven en genieten van de oogst. Van mijn opa (zelf was hij landbouwer en had ook een grote moestuin) kregen we de beste tips en rake weersvoorspellingen. De tuin was en is niet alleen verbinding tussen ons, de natuur en de seizoenen maar ook een verbinding tussen meerdere generaties.
Reactie plaatsen
Reacties