Natuurdagboek blog

Vanaf 22 juni, de langste dag ben ik bezig met de vraag: Wat maakt de zomer, zomer en hoe zie je dat terug in de natuur?  Welke signalen zijn er  je bij planten, dieren en in de atmosfeer?

Seizoensveranderingen zijn een mooi thema om te observeren en vast te leggen in je journal. Iedereen is wel bekend met herfstsignalen zoals verkleurende bladeren en mistige ochtenden. De veranderingen die de zomer kenmerken zijn veel subtieler aanwezig. Dat is precies de reden waarom ik daar deze zomer extra op wil letten en meer wil leren over wat er in de zomer in de natuur gebeurt. 

In de lente ligt de nadruk op groei en bloei, na de langste dag komt de focus steeds meer te liggen op rijping en het aanleggen van reserves. De natuur bereidt zich voor op het koude en donkere seizoen terwijl bezig zijn onze vakantie te vieren en tot rust te komen.

Nog niet zo heel erg lang geleden waren mensen in de zomer juist heel druk. Druk met voorbereiden op het donkere seizoen. De eerste oogst kwam van het land en uit moestuinen en moest geprepareerd worden om bewaard te kunnen worden. De wintervoorraad dus. Mensen die een moestuin hebben weten er alles van! 

Ik wil je uitdagen om deze zomer eens te letten op zomersignalen in de natuur.  Ik ben heel benieuwd wat jij waarneemt, samen zien we nog meer.  

Waar kan je zoals op letten? Hieronder geef ik je eenn paar tips. Maar er is natuurlijk veel meer dat ik niet heb genoemd, sta vooral open voor eigen observaties en ontdekkingen! 

De komende dagen wordt het heel warm weer, heet zelfs. Daarom is het tijd voor het enige echte natuur journal hitteplan met 3 verkoelende tips!

Mijn voorstel is om op hete zomerdagen eens een keer niet naar het water te gaan. Ga in plaats daarvan naar het bos. Het bladerdak van de bomen zorgt voor schaduw  en het aanwezig vocht wordt door de bladeren vastgehouden. Het is er al snel een paar graden koeler dan in de stad of het dorp. Bovendien is het op warme dagen vaak heel druk aan het water, in het bos tref je een schaduwrijke koelte en bovendien rust. 

Er zijn alweer een paar weken voorbij sinds mijn vorige blog weken vol excursies en een prachtige workshop natuur journaling! de bergen lijken alweer ver weg. Maar als ik mijn natuurjournal open sla dan ben ik direct weer boven op de berg!. Dat is het mooie van het bijhouden van een natuurjournal, het is genieten tijdens het maken en genieten om terug te kijken en lezen. 

Het is alweer een dikke week geleden dat ik de Alpen achter mij liet. Ik ben nog steeds verwonderd hoe plotseling de Alpen beginnen of ophouden, afhankelijk van welke kant je het bekijkt. Het grootste deel van Bayern is wat heuvelachtig en al van ver zie je de Alpen liggen.  

Ik had ontzettend veel zin in deze kampeertrip, ik was nog niet eerder in de Alpen geweest en alles was nieuw: Landschappen, flora, fauna, in de bergen rijden, onweer, door hevige regen afgesloten bergpassen, sneeuw op de langste dag en meer. 

Ik probeer in mijn natuur journal de sfeer van een gebied of van een ervaring vast te leggen. Sfeer wordt niet alleen bepaald door visuele informatie maar ook heel sterk door geluiden en geur. Het is een uitdaging om dit vast te leggen met een visueel medium als waterverf. Het leuke van natuur journaling is, dat alles mag. Ik ben daarom ook steeds opzoek naar nieuwe manieren om mijn indrukken vast te leggen.  Dat alleen al is een ontdekkingstocht.  

Het pinksterweekend stond dit jaar helemaal in het teken van natuur journaling! 

Zaterdag gaf ik een workshop natuurjournalen in bij de Slotplaats in Bakkeveen. Op deze prachtige locatie aan de rand van het bos  ligt de inspiratie voor het oprapen! 

We zitten aan de grote houten tafel in het winkeltje dat gevestigd is in het koetshuis van de Slotplaats. In deze winkel worden veelal handgemaakte producten verkocht van lokale kunstenaars en andere makers.

We starten met blinde contour schetsen van planten uit de omgeving. Bij natuur journalen ligt de nadruk op observeren en ontdekken door middel van tekenen. Niet zozeer op het maken van een mooie tekening of een uitgewerkt kunstwerk. Met deze oefening leren de deelnemers goed te kijken naar het plantje dat ze voor zich hebben. Het is een hele leuke en spannende oefening want je mag niet naar je papier kijken en je pen moet contact houden met het papier. Het resultaat van deze tekeningen is vaak heel verrassend en levendig.  Het is een fijne manier om los en vrij te worden en perfectionisme los te laten. 

Ik geef een korte introductie over werken met waterverf en waterkwasten en dan gaan we lekker naar buiten. We maken een geluidsdiagram van de geluiden in de omgeving en kleurenpalet van de kleuren in de omgeving. Vervolgens zoeken de deelnemers iets uit de omgeving dat mee naar binnen kan. Dat gaan we het gekozen object binnen aan de tafel uitwerken met pen, waterverf en geschreven observaties. 

Want naast tekenen besteed ik veel aandacht aan nieuwsgierigheid en verwondering. Ik stimuleer de deelnemers om hun observaties uit te spreken en op te schrijven. Dat is namelijk een belangrijk onderdeel van de ontdekkingstocht binnen het natuur journalen. Tijdens de workshop krijgen we heerlijke lekkernijen gemaakt door restaurant de Slotplaats. Het was een hele mooie ochtend waar ik vol tevredenheid op terugkijk. 

Ik kreeg na afloop hele enthousiaste reacties en nog tijdens de workshop werd me diverse keren gezegd hoe leuk het was, Fantastisch toch! 

En via de mail kreeg ik nog deze reactie:  "Het is inmiddels maandagavond en ik ben nog steeds in m’n schetsboekje bezig met tekenen, schilderen en schrijven. Ik wil je nogmaals danken voor de geweldige workshop" Van dit soort reacties word ik helemaal blij, daar doe ik het voor!

zaterdag 9 juli geef ik de eerst volgende workshop in het Wijnjeterperschar en voor het najaar volgen er nog workshopdata. 

Voor data en opgave zie de pagina:  Workshops

Dit waren de kleuren van April!

Dit was zo leuk om te doen elke dag even aandacht en bewustzijn voor de kleuren in de natuur om mij heen!

April begon koud, grijs en zelfs met sneeuw! Maar daarna werd het warmer en hebben we een droge maand gehad met overwegend blauwe luchten.

Gisteren zag ik langs het fietspad de eerste planten in knop staan. Het duurt dus niet lang meer en dan kleuren de bermen weer wit. 

De planten worden tot 1.5 meter hoog en al die witte bloemenschermen bij elkaar lijken net wolken.

Ik vind het een prachtig gezicht. De periode dat het fluitenkruid zo uitbundig bloeit duur een aantal weken. Daarna verdwijnen de uitbundige witte wolken en in de loop van de zomer worden de stengels lichtbruin en rijpen de zaden. De zaden zijn donker van kleur. Ook dit vind ik mooi, maar op een hele andere manier.

Deze week is hondsdraf (Glechoma hederacea) aan de beurt in Veldbloemvrijdag want deze week zag ik de eerste hondsdraf bloeien! Door het warme weer van de afgelopen weken ging het ineens snel met de wilde bloemen maar gisteren werd het koud en raakte alles ineens bedekt onder een laagje sneeuw. Een plotselinge uitval van koning winter. 

Dit jaar begon ik het groeiseizoen met een bijzonder project: Ik volg bloeiende planten, de maan en her en der wat insecten in de loop van het voorjaar. Ik leg het vast in een harmonicaboekje, een leporello. Op deze manier zie je letterlijk een "tijdlijn" met de opeenvolgende bloeiende wilde planten en de fasen van de maan. Die laatste heb ik maart goed kunnen volgen door de vele heldere dagen en nachten. 

Hoera!!! Het veldbloemen seizoen begint weer. Daarom vertel ik iedere week iets over een heel gewone veldbloem die gewoon bij jou in de buurt staat, zomaar in de berm!

Bloemen waar je misschien iedere dag wel langs loopt of fietst, een alledaagse verschijning met een bijzonder verhaal en een enorme waarde voor zijn omgeving. 

Ik begin met de vogelwikke (Vicca cracca) 

Dit plantje heeft prachtige paars blauwe bloemetjes. De individuele bloemetjes lijken wel op vliegende vogels, vandaar de naam vogelwikke. 

• De plantjes staan zelfstandig niet stevig, en om hoger te groeien 'grijpen' ze zich vast aan andere planten met hun krullende sliertjes aan het einde van een rij bladeren.
  
• Ze dragen met hun wortelknolletjes bij aan de bemesting van de grond.

Oh wat is het toch mooi weer buiten en de natuur om ons heen ontwaakt elke dag een beetje meer. De eerste vlinders vliegen en er zijn steeds meer bloeiende planten en struiken. Tegen de strakblauwe lucht steken de witte delicate sleedoornbloesems prachtig af.  

Ga eens lekker naar buiten met je kinderen, kleinkinderen, vrienden, geliefde of gewoon alleen.  Opzoek naar de eerste tekenen van lente om je heen.

In de knoppen van de winter zit de lente al verpakt! Heb jij weleens naar de takken van bomen in de winter gekeken? Je kunt bomen herkennen aan de knoppen en als je erop gaat letten is er zoveel te zien en ontdekken aan takken met knoppen. De getekende knoppen hebben allemaal verrassende kleuren. Vooral de knoppen van de zwarte els zijn opvallend paars. Je kunt in de winter zelfs een wat paarse gloed in de takken van elzen zien.

Ik vind knoppen sowieso bijzonder, het zijn net ingepakte cadeautjes.  In die knop zitten de blaadjes helemaal opgevouwen en als het warmer wordt, zwelt de knop langzaam op en ontvouwen zich uiteindelijk de bladeren. En dat alles is in de winter al helemaal voorbereid.