Natuurdagboek blog

Vanaf 22 juni, de langste dag ben ik bezig met de vraag: Wat maakt de zomer, zomer en hoe zie je dat terug in de natuur?  Welke signalen zijn er  je bij planten, dieren en in de atmosfeer?

Seizoensveranderingen zijn een mooi thema om te observeren en vast te leggen in je journal. Iedereen is wel bekend met herfstsignalen zoals verkleurende bladeren en mistige ochtenden. De veranderingen die de zomer kenmerken zijn veel subtieler aanwezig. Dat is precies de reden waarom ik daar deze zomer extra op wil letten en meer wil leren over wat er in de zomer in de natuur gebeurt. 

In de lente ligt de nadruk op groei en bloei, na de langste dag komt de focus steeds meer te liggen op rijping en het aanleggen van reserves. De natuur bereidt zich voor op het koude en donkere seizoen terwijl bezig zijn onze vakantie te vieren en tot rust te komen.

Nog niet zo heel erg lang geleden waren mensen in de zomer juist heel druk. Druk met voorbereiden op het donkere seizoen. De eerste oogst kwam van het land en uit moestuinen en moest geprepareerd worden om bewaard te kunnen worden. De wintervoorraad dus. Mensen die een moestuin hebben weten er alles van! 

Ik wil je uitdagen om deze zomer eens te letten op zomersignalen in de natuur.  Ik ben heel benieuwd wat jij waarneemt, samen zien we nog meer. 

Waar kan je zoals op letten? Hieronder geef ik je eenn paar tips. Maar er is natuurlijk veel meer dat ik niet heb genoemd, sta vooral open voor eigen observaties en ontdekkingen! 

De vakantieperiode is de periode om te reizen. Met reizen bedoel ik afstanden afleggen in de breedste zin van het woord want dat kan al wandelend, fietsend, kanoënd, met de auto enz. 

Het is heel leuk om onderweg het (wisselende) landschap vast te leggen. 

Je maakt bovendien op een hele andere manier connectie met het landschap en de natuur om je heen dan als je een snelle foto met je telefoon zou maken. 

Het schetsen van landschappen is één van mijn favoriete dingen om te doen. Als ik een landschapsschets maak, heb ik altijd het gevoel geval dat ik er helemaal mee samenval alsof ik naast mens ook het landschap ben. Ik word daar heel ontspannen van. 

De winter is een geschikte periode om te starten. De boom of struik is nog in rust, daardoor kan je de hele ontwikkeling vanaf het begin volgen.

Kies een boom of struik vlakbij je huis, het liefst in de tuin of goed zichtbaar vanaf het balkon.

Een hele boom of struik observeren en tekenen kan best een grote uitdaging zijn. Je kunt ook kiezen om alleen een tak van een boom of struik te volgen. Markeer de tak met een draadje wol zodat je hem steeds weer kunt herkennen.

Je kunt je boom/struik/tak iedere maand observeren, iedere 2 maanden of 1x in elk seizoen. Kies de frequentie die bij je past. Je kunt het natuurlijk gedurende het jaar altijd nog aanpassen. Houd het voor jezelf laagdrempelig en vooral leuk. 

1. Observeer de boom en gebruik al je zintuigen: hoe voelt de bast, heeft de boom geur? Maakt de boom geluid in de wind, zijn er zingende vogels? Is de boom of struik eetbaar (dubbel checken!), wat zie je in de boom en eromheen?

2. Schrijf de datum, plaats en aantekeningen over het weer erbij.

3. Teken de boom/struik/tak zoals hij nu is.

4. Hoe is de omgeving van de boom? Zijn er insecten, vogels of andere dieren in de buurt? Wat groeit er op de bodem onder de boom.

5. Plak er eventueel een gedroogd blad bij of maak een afdruk van een blad door het in te smeren met verf en het op papier te drukken.

"wat je moet hebben gezien voordat de lente begint!"

1. Boomknoppen: Ga opzoek naar verschillende soorten boomknoppen en verbaas je over de verscheidenheid in kleur. Hoeveel verschillende kleuren kan je vinden?

2. Kale bomen hebben prachtige vormen en structuren. Je kunt daardoor ook in de winter verschillende soorten (leren) herkennen.

3. Vogelnesten: In de winter, zonder bladeren aan de bomen, zijn vogelnesten van het vorige seizoen ineens veel beter zichtbaar. In de winter zoeken zangvogels de bescherming van elkaar op en trekken rond in groepjes. Ze laten zich meestal goed zien. Het is een leuke kans om meerdere soorten zangvogels bij elkaar te spotten.

4. . In de winter zoeken zangvogels de bescherming van elkaar op en trekken rond in groepjes. Ze laten zich meestal goed zien. Het is een leuke kans om meerdere soorten zangvogels bij elkaar te spotten.

5. Kijk naar de sterren: Er is is niets mooier dan de sterrenhemel in de winter. De komende weken is er een sterrenmeetactie van de Rijks universiteit in Groningen om de toenemende lichtvervuiling in kaart te brengen. Meer informatie op: Sterrentellen meetactie. 

6. Observeer een boom, struik of tak gedurende een jaar. De winter is een geschikte periode om te starten. De boom of struik is nog in rust en je kunt daardoor de hele ontwikkeling vanaf het begin volgen.

Veel plezier! 

De nationale tuinvogeltelling van Vogel bescherming Nederland  is dit jaar op 26, 27 en 28 januari. Daarom heb ik 6 tips voor jullie om de tuinvogels niet alleen te tellen maar ook te schetsen!

Want vogels schetsen is erg leuk om te doen, je leert de vogels extra goed kennen!

Maar omdat het beste een uitdaging kan zijn om bewegende vogels te schetsen en ze zich niet altijd van hun beste kant laten zien, deel ik deze tips met je.

De tips staan in de diashow hieronder. 

Veel plezier ermee!

Verreweg de meeste vragen die ik krijg over natuurjournalen gaan over welke materialen er gebruikt kunnen worden. Omdat er geen eenduidig en kort antwoord op deze vraag is, heb ik besloten er een uitgebreide blog over te schrijven. 

Er is veel materiaal te koop op het gebied van schetsboeken, papier en kleur. Zoveel dat je het risico loopt om door de bomen het bos niet meer te zien.

Ik schrijf in deze blog over mijn ervaring met verschillende schetsboeken, papier, waterverf, potloden enz. Wat is handig om mee naar buiten te nemen? Wat zijn de voor- en nadelen van verschillende materialen?

Met deze blog wil ik overzicht creëren in de eindeloze materiaalmogelijkheden, zodat je lekker aan de slag kan met natuurjournalen. Daarnaast besteed ik in deze blog ook aandacht aan een ander perspectief op het kopen van nieuwe materialen.

De afgelopen week was er op veel plekken de eerste sneeuw en koude dagen met temperaturen onder het vriespunt.

Ik kreeg via sociale media veel vragen over het vastleggen van sneeuw in je natuurjournal. En hoewel de temperaturen weer wat stijgen en de sneeuw weer weg zal smelten is dit nog maar het begin van de winter.

Als er nieuwe sneeuw valt dan kun je de onderstaande tips en ideeën gebruiken in je natuurjournal.

Kijk en lees mee met met mijn natuurobservaties van 11 tot 19 december. 

Ik vind het  prachtig hoe sneeuw en ijs het hele landschap in korte tijd compleet kunnen veranderen. Alles lijkt anders, de kleuren, het licht en de schaduwen, de geur en als het heeft gesneeuwd zijn zelfs de geluiden anders. 

Maar de koude natuur heeft ook een schaduwkant, de kant van de honger en verzwakking. 

Ik neem je mee door de laatste pagina's van november uit mijn natuurdagboek.  De paddenstoelen maken plaats voor vogels op de pagina's van mijn journal.  Ik heb al een aantal leuke wintergasten gezien (vogels uit Scandinavië die in Nederland overwinteren). De winter is begonnen. 

Ja maar, ik kan helemaal niet tekenen!

Dit is een uitspraak die ik steeds terug hoor komen bij workshopdeelnemers of mensen die graag willen deelnemen aan een workshop of starten met natuurjournalen.

Ik zeg dan: “Echt iedereen kan tekenen!”  Vaak kijkt de persoon in kwestie mij dan wat ongelovig aan om tijdens de workshop zelf te ervaren dat het ECHT zo is.

Helaas hebben veel mensen op school geleerd dat tekenen iets is dat altijd een mooi beeld moet opleveren. Een museumstuk dat alleen met geweldig veel talent en aanleg tot stand gebracht kan worden.

Dat tekenen een vaardigheid is die iedereen kan leren door regelmatig te oefenen, dat beseffen veel mensen niet. Zwemmen, lopen en schrijven kan iedereen leren en er zijn geen supertalenten voor nodig. Dat is ook zo bij tekenen.

Uit mijn boek natuurjournalen